Lessen is meer dan steengroeven of de geboortestad van de surrealistische kunstschilder René Magritte. Op de oever van de Dender tref je er het ‘Gasthuis Onze-Lieve-Vrouw met de Roos’ aan, een van de oudste ziekenhuizen van Europa.
© Francis Vauban
De Franse prinses Alix de Rosoit stampte het in 1242 uit de grond samen met een kloostergemeenschap die de bedelende zieken en armen van straat moest halen. Met succes. Tot in de jaren 1980 bleef haar stichting zieken verzorgen.
Na een grondige renovatie is het klooster - een harmonieus pareltje van renaissance en laatgotiek - omgetoverd in een museum.
Je ontdekt er hoe het er in de middeleeuwen aan toe ging als je in het ziekenhuis belandde.
Het parcours haalt de statische architectuur voor de dag met haar glas-in-loodramen, open arcaden, binnentuinen en een barokke kapel. In de gevel herken je de decoratieve porfierstenen die recht uit de steengroeven van Lessen komen.
Stap je de ziekenzaal binnen, dan lijkt het wel alsof de tijd er is blijven stilstaan. Achter de gordijnen zitten de bedden voor de patiënten verstopt.
De gordijnen hielden de warmte binnen en waren net als de dekens roodkleurig om eventuele bloedsporen te camoufleren.
In de ziekenhuisapotheek staan de houten kasten uit de 18e en 19e eeuw nog bomvol piekfijn bewaarde potten, stampers en flacons.
© Francis Vauban
Voordat de scheikunde zijn spectaculaire vooruitgang boekte, deed het ziekenhuis vooral een beroep op geneeskrachtige planten en kruiden.
© Hôpital Notre-Dame à la Rose
In de kruidentuin ontdek je dat de signatuurleer daar een opmerkelijke rol in speelde. De Zwitserse geneesheer Paracelsus poneerde begin 16e eeuw dat er een analogie was tussen het menselijk lichaam en de helende werking van planten op basis van hun vorm of kleur.
Uit de donkerrode bloemen van de pimpernel leidde Paracelsus af dat het wel eens een prima bloedstollend middeltje zou kunnen zijn. Veel deducties uit de signatuurleer zijn vandaag wetenschappelijk gevalideerd.
De zusters deden wel meer dan zieken verzorgen. In de bibliotheek van de priores liggen eeuwenoude banden opgetast van Plantijn en Moretus. Bovendien waren de zusters verwoede verzamelaars. De duizenden kunstwerken illustreren vandaag het religieuze leven in de congregatie. Vergaap je aan hun beeldhouwwerken, een schat aan religieus edelsmeedwerk, credenskasten, kofferbanken en merkwaardige schilderijen waaronder een Christus met borsten.
